Rahim İçi Araçlar – Spiral
Rahim içi araçlar çok uzun yıllar süresince kullanımdadırlar. İlk kulanıma başladığı yıllardan günümüze kadar değişime uğramış ve çok farklı tipleri piyasaya sürülmüştür. Genel amaç gebelik oluşumunu engellemek olsa da, farklı amaçlar için üretimilmiş tipleri de mevcuttur.
Rahim içi araçlar gebelik oluşumunu etkin ve güvenli bir biçimde engellerler. Bunu rahim zarında yarattıkları yabancı cisim etkisiyle sağlarlar. Bu yabancı cisim, tüplerde sperm tarafından döllenmiş yumurtanın rahim zarı içinde tutunmasını bozarak etki eder.
Rahim içi araçlar jinekolog ya da bu konu ile ilgili eğitim sertifikası almış sağlık çalışanları tarafından takılmaktadır. Rahim içi araç takılacak kişinin öncesinde jinekolojik muayenesi mutlaka yapılmalıdır. Smear alınmalı, mevcut olan infeksiyonlar tedavi edilmelidir. Spiral genellikle adet döneminde takılır. Bu uygulamanın iki amacı vardır . Adet döneminde rahim ağzı bir miktar açılır ve spiral takılması kolaylaşır. Adet kanaması aynı zamanda kadının gebe olmadığının göstergesidir. Jinekolojik muayane pozisyonunda, steril koşullarda spiral rahime yerleştirilir. Bir ay sonra spiralin muayene ile yerinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Spiralin yerinde olup olmadığının kontrolü kişinin kendisi tarafından da yapılabilir. Spiralin ucundaki ip haznede elle hissedilebilir. Sonrasında yıllık kontroller önerilir.
Spiralin avantajları; gebeliği önlemede yüksek derecede etkilidir, uygulandıktan hemen sonra koruma başlar, çıkarıldığında hemen gebe kalınabilir, uzun süre koruyucudur. Elbette bu yöntemin dezvantajları da vardır. Takıldıktan sonra adet kanması miktarı % 30- 40 artabilir, genital enfeksiyon riski minimal artar, ilk birkaç ay ağrılı adet görülebilir.
Kimlere önerilmez?; Sık sık genital enfeksiyon geçirenlere,vajinal kanaması olanlara, genital kanser şüphesi olanlara, bağışıklık sistemi bozuk olanlara.
Günümüzde kullanılan başlıca 2 tip spiral vardır. Biri bakır içeren spiraller, diğeri ise progesteron salgılayan spiraller. Bakırlı spirallerin aksine, progesteron salgılayan spiraller (Mirena-rahim içi sistem) kanama miktarını azaltırlar, adet ağrısını azaltırlar. Takıldıktan sonraki ilk 3 ay içinde adet dışı, leke tarzında kanamaya neden olabilmektedirler. Sonraki aylarda ise adet miktarını azaltırlar. Bazı kişilerde ise adetler tamamen kesilebilmektedir. Bu durum menopozla ilgili değildir, yumurtalık fonksiyonları devam etmekte ancak progesteronun rahim içine etkisi ile kanama olmamaktadır.
Bakırlı spirallerin etki süresi 5-10 yıl, progesteronlu spirallerin ise 3 yıl kadardır.